NO LABEL: Alaala ng College

"Anong favorite mong element sa Chemistry?" tanong mo sa dalaga

"Ikaw muna." 

"Ang paborito ko ay Europium" sagot mo naman

"Baket?" ang kanyang pagtataka

"Dahil sa Eu lang ako, Eung-eu." kasabay ng iyong nakakalokong ngiti

"Ako ang paborito ko naman Silicon, Germanium at Barium." wika ng dalaga

"Baket?" alam mo sa sarili mo kung ganu ka kabobo sa Chemistry at wala pang android phone nung panahon mo para i-google nang mabilis kung ano yung mga yun. Hindi na nya nasagot ang tanong mo dahil nagpaalam na sya na papasok sa next class. Ang tanging iniwan nya lang sayo ay nilalanggam na ngiti. Naiwan kang nakatulala sa table of elements na hinablot mo sa kaklase. Wala kang kasinglandi, kahit sa loob ng library, hindi mo pinatawad.

__________

College life. Sino bang makakalimot sa pinakamalanding yugto ng buhay mo? Well hindi naman sa lahat kase karamihan ay hindi paglalandi ang priority sa college at may call center naman or nung nakagraduate na sila or whatever. Anyway, panu mo malilimutan ang mga struggle, mga adventure, mga cringey moments? Maliban na lang kung hindi ka nagcollege so may iba kang yugto ng kalandian ngunit anu't anupaman, masayang balikan ang mga awkwardness at mga happenings nung late teenage days mo. Ituloy natin ang kwento.

___________

Kinabukasn, may joint event ang college departments nyo at kayong mga freshman ang madaling mauto kaya't kayo lang ang participants. Tinawag itong camaraderie ng mga Psyche habang tinawag nyo itong torture ng mga kaklase mo sa Pol. Sci. Malakas ang ulan, malamig at lahat kayo ay nakapiring ang mata. Naulinigan nyo na ang activity ay tungkol sa trust. Sa panahong gamit na gamit ang salitang "trust" sa ibang bagay, wala kang ibang maisip na safe na kahulugan dito lalo na ng sabihin nila na tatalon ka mula sa upuan at sasaluhin ka ng mga team mates mo.

"Nakita ko kausap mo si Katarina kahapon sa library." ang tinig ng kaklase mong si Berto na noo'y so-so na kaibigan mo.

"Ano naman sayo tol?" ang tanong mo sa tinig ni Robin Padilla

"Sa akin sya bro. Ang kay Pedro ay kay Pedro" ang pagbabanta niya

"Alam ba niya?" ngunit wala kang narinig na sagot sa loob ng tatlumpong segundo

"Hindi pa pero lagi ko sya tinutulungan sa assignments nya. May unawaan na kami bro kaya hayaan mo na kami."

"Yun nga so kayo na nga? Tapos pag nalaman nyang kayo, break na kayo ganun?"

Biglang may babaeng humagikhik sa di kalayuan na tila nakikinig sa inyong dalawa.

"Oh humanda na ang mga nakapiring. Trust your team mates na sasalo sa inyo ok?" sigaw ng organizer

Nagpasalamat ka kase hindi isa si Berto sa sasalo sayo dahil hindi mo alam kung anong kaya nyang gawin para sa pag-ibig.

Nakaraos naman sa activity na yun na wala kang injury at ilang sandali pa'y tinanggal nyo na ang piring. Tanging mga ilaw lang ng kandila ang nagsisilbing liwanag at laking gulat mo sa nasaksihan, isang lalaking may panyo sa ulo na may hawak na kandila at kulang na lang ay mga dahon ng sambong para magmukhang albularyo ang kasalukuyang lumalandi kay Katarina! Medyo matagal ang pagkakapiring mo kaya't nanlabo ang iyong paningin or sadyang mahirap lang talaga makita si Berto sa medyo madilim na kapaligiran pero sigurado kang sya ang lumalandi sa diwatang na-meet mo kahapon.

"Mawalang galang na binibini pero maaaring lumayo ka ng konti sa taong iyan bago tuluyan kang madala sa kanyang orasyon." ang bungad mo sa dalaga 

"Ay hello" ang sweet na bati niya sayo

"So napag-isipan mo na ba yung sagot sa tanong ko?" ang tinig ni Berto na nagtatanong sa dalaga at kasalukuyang nainterrupt ng iyong presensya

"Ah yung sa id, ego at super ego?" ang paglilinaw ng dalaga

"Hindi yung isa pa. Yung...." hindi na naituloy ni Berto ang kasunod dahil tuluyan ka nang umentrada

"Katarina, naniniwala ka ba sa reincarnation?"

"Uhhmmm... kinda. Baket?

"Kase tingin ko dati kang apoy"

"Hala baket?"

"Kase feeling ko unti-unti na kong nadadarang sayo." kasabay na naman ng ngiti mong medyo nanginginig pa ang labi

"So dati kang kahoy ganun?" ang natatawang tanong ng dalaga.

"Oo, at sayo lang ako magiging marupok"

"Boom! Haha..." ang priceless na halakhak ng dalagang aliw na aliw sa kalandian mo habang naiwang nagpapatulo ng kandila si Berto sa sarili nyang balat.

Ilang sandali pa'y nag-announce ng quick break ang organizer at nauna nang lumabas ang naiinis na si Berto. Habang galit na galit sa straw ng zesto ay kinausap ka nito.

"Bro, hindi ako bilib sa mga diskarte mo. Hinahamon kita. May the best man win." 

Hindi mo masyadong sineryoso ang sinabi ng kaibigan habang hawak-hawak sa bulsa ang piraso ng papel na naglalaman ng landline number ni Katarina na patagong iniabot ng dalaga. Tanging ngisi lang ang ibinato mo sa nilalang na wala kang idea na magiging kaibigan mo on and off sa unang limang taon at magiging kapatid mo na sa mga darating pang mga dekada.

Salamat sa Bayantel at sa unli call nito, hindi mo kelangan gumastos ng malaki sa cellphone load. Lingid sa kaalaman ng lahat, lagi na kayong inaabot ni Katarina ng madaling araw sa pag-uusap. Grabe ang koneksyon nyo, walang dull moments, nagkakasundo kayo sa kahit anong topic. Madalas na rin kayong nakikitang magkasama sa campus at sa mga fishbolan sa labas ng campus.

Lumipas ang mga araw at ganap na ngang natanggap ni Berto ang kanyang pagkatalo ng malaman nyang Mag-Un na kayo ni Katarina. Naging supportive na lang sya at winish na maging maligaya ang lahat sa mga relasyon nila lalo na si Mich na martir na isa nyo ring kaibigan. Subalit ang relasyon na iyong napasukan ay hindi pangkaraniwan. Maswerte pa ang maxx candy, sweet at may label, samantalang yung sa inyo, sweet lang.

Sweet kayo sa isa't isa, kumakain kayo sa labas, suki kayo ng Megamall foodcourt, naglalaro kayo sa arcade, may terms of endearment pa kayo. Nagke-care ka sa kanya at nagke-care sya sayo ngunit tila may kulang. Hindi naman officially kayo. Isang araw, hindi mo napigilang magtanong sa kanya.

"Ano ba tayo?"

"What do you mean?"

"Etong set-up natin. Anu ba tayo?"

"We're fine. We're good naman. Why?"

"Naiisip ko lang kase, can't we make it more official? Kase alam mo background photo na kita sa friendster ko tapos nakalagay ka na sa bio ko pero ikaw wala ka man lang pinopost na photo or anything about saken?"

"Dun lang ba yun nasusukat? Tsaka ok naman yung company natin kahit di natin i-broadcast."

"Ganun ba? So ok lang din na ibinubugaw ka ni Lafing sa mga Management students? Kase nga wala naman tayo label at pwede mong gawin kung anung gusto mo?"

"Watch your mouth! Anong tingin mo saken bitch para ibugaw?"

"Sorry naman. Nadala lang ako ng damdamin ko. Patawarin mo na ko. I'll give you time, I'll stay with you no matter how long. Gusto ko lang matawag kang "mine" officially.

"I don't feel we want the same things down the line. Alam mo na in the first place na studies ang priority ko. I can do whatever I want as long as I'm not attached to anything but to my studies."

"Ok I understand. Sige I'll just stay here with you."

"No. Stay away na. You're making it weird now. At burahin mo na yung mga friendster pics ko pakiusap. If you'll excuse me, malelate na ko sa Chemistry class ko."

Tumingala ka sa langit para hindi tuluyang malaglag ang mga luha mo. Kahit yung hindi na lang sana pagpatak ng luha mo ang matirang palataandaan na matigas ka pa rin kahit durog na durog na ang puso mo. Pero hindi, pumatak pa rin ang butil ng luhang iniingatan mong malaglag.

"Bro, samahan mo ko RTC, wala ako mahanap sa jurisprudence ng kaso ni Castellvi...umiiyak ka ba?" ang tanong ni Berto na animo'y bigla na lang iniluwa ng punong mangga.

"Hindi bro. May nalaglag dun sa puno, napuwing ako. Sige tara. Tapos ipagdamot natin sa classmates natin kase tayo naman yung nagpakapagod."

Inilihim mo kay Berto ang kasawiang yun dahil sa kahihiyan. Sa bandang huli, wala naman talagang "best man" na nanalo sa inyong dalawa. Inisip mo pa nga na mas maswerte si Berto dahil di na nya naranasan ang naranasan mo.,.ang mapasok sa "no-label" relationship na maaaring nagawa nyo na lahat sa isa't-isa, kulang na lang ay yung "kayo".

A DEY IN DA LAYP OP BATANG 90S.

Walang alarm clock, bunganga lang ng nanay mo sapat na. Tuwing alas-singko y media ng umaga, kelangan mo bumangon para pumasok sa eskwela. Maswerte ka sa umagang iyon dahil hindi ka ginising ng hanger. Tumulala ka muna ng 10 seconds bago pumunta sa hapag kainan. Sinalubong ka ng umuusok pang isang tasang kape, tuyo, pritong itlog at sinangag. Daglian kang pumwesto sa mesa at nagsimulang kumain. Habang ngumunguya ay pinilit mong alalahanin kung kelan ka huling nakatikim ng gatas o milo sa almusal. Pero nagkibit balikat ka na lang kase sabi ng nanay mo, walang budget para dun kaya nescafe na walang creamer na lang ang inumin nyong magkakapatid. Minsan kapeng bigas pero Ok na rin at least may almusal.

Natapos kang kumain at tumakbo ka na sa sapa para maligo. Hindi ka magliligong uwak ngayon dahil Lunes at nakatulog kang puro putik pa ang paa dahil sa panghuhuli ng gagamba kagabi kasama sina Babalu. Lumangoy ka na parang hito at umahon ka sa tubig na umuusok pa ang katawan. Wala kang idea na sa 2020s, ginagawa lang ito ng mga youtuber para sa views pero sa panahon mo, wala kang choice kundi gawin ito tuwing umaga kahit kulay-ube na ang labi mo sa ginaw. Sana nga sabi mo ipag-init ka naman ng tubig ng nanay mo. Pero nagtitipid kayo ng panggatong at hindi ka naman mahinang nilalang. Napatingin ka sa iba pang mga batang kasabay mo maligo sa sapa. Kaygandang pagmasdan ng mga kulay ng balat nyo na nahiya lang ng konti sa kulay ng pwet ng kawali, kumikintab pa sa itim.

Sa wakas ay handa ka nang pumasok sa paaralan. Heto ang checklist mo:

-Isang bundle na teks na may pamato na nilagyan ng mantika? Check!

-Kadenang lastiko o goma na inipon nyo ng kabakas mong si Junjun? Check!

-Isang supot na holen? Check!

-Tatlong trumpo na gawa sa puno ng bayabas na mahal na mahal ng lola mo? Check!

-Isang posporo ng gagamba na sa loob ay kasama ang pambato mong "lawang number 1" na nakuha mo sa dahon ng sili? Check!

-Makapal pa ba ang rambo mo? Kaya pa ba para sa finishan ng tsinelas? Check!

-Pitong notebook at pitong libro? Check!

Maglalakad na kayo papuntang school. Dumating na ang mga kasabay mong sila Tipoco. Nagsawa ka nang kalaban sya sa teks habang papunta sa school dahil lagi lang naman nauuwi sa suntukan. Hindi kayo magkaaway sa araw na yun kaya pinagkwentuhan nyo na lang ang palabas sa betamax kagabi na pinagbibidahan ni Ace Espinosa. Tumatambling kayo sa kalsada habang dala ang mabibigat na aklat at notebook pero di kayo nag-alala na baka mabali ang balikat nyo sa bigat kundi baka masira ang bag.

Ilang kilometro na lang at malapit na kayo sa school. Napansin nyong hitik sa bunga ang santol ni Nana Leni. Dagliang nyong inakyat at kumuha ng ilang piraso, sapat na para kainin hanggang makarating sa eskwelahan. Subalit naglaway kayo sa malig-ang at hindi nyo napigilang kumuha rin nito. Ilang sandali pa ay puro mantsa na ang inyong mga damit. "Ok lang" sambit mo sa sarili. "Kayang-kaya ng tops at chlorine yan". Ngunit sa pagkakataong ito, makakaya mo kaya ang palo ng nanay mo? Isang palaisipan pero mamaya pa yan malalaman pagdating mo sa bahay. Enjoy now, worry later.

Ang buong tropa ay loaded na ng vitamin C sa katawan dahil sa mga prutas na kinain. Nagtatawanan, nagkukulitan. Ang mga girls ay nagtsitsismisan sa murang edad habang ang mga boys ay busy sa paglagay ng bato sa bag ni Jay-ar. Punumpuno na ng mga gamit sa school tapos kanda-kuba na rin dahil sa dami ng graba sa loob ng bag nya. Later pa nya yun madidiskubre.

Umulan habang umaaraw at lumabas ang bahaghari. Nagdrawing ng malaking araw na nakangit si Onyo sa gitna ng kalsada. Di mo alam kung anung konek pero para daw manaig ang araw at wag nang umulan. Ilang sandali pa at maaraw na ulet. Itinapon nyo na ang mga dahon ng saging at galyang.

Nakarating na kayo sa eskwelahan. Flag ceremony time. Ang itsura ng mga klasmeyt nyo ay naaayon sa oras habang ang sa inyo ay pang-uwian na. May natira ka pang malig-ang at likas kang mapagbigay kaya shinare mo kay Jayson. Mabait din si Jason at shinare nya kay Alvin. Ilang sandali pa, tatlo na kayong dugyot na puro mantsa ang puting damit sa pila habang nanunumpa sa watawat ng Pilipinas. Salamat sayo, hindi na lang iisa ang mapapalo ng nanay sa araw na yun.

Nagsimula na ang klase. Nakagawa ka ng assignment kagabi kaya hindi ka pinalo sa kamay. Pero hindi ka nakaligtas sa sili ng ilista ka ni Jessica na "noisy" sa blackboard. Hindi naman masyado sumama ang loob mo dahil sa daming beses mong pinakain ng sili, parang kendi na lang sayo. Ang hindi mo ma-take ay ang pa-squatin dahil nauubos ang enerhiya mo na sana ay para sa agawan base mamayang recess.

Tang! tang! tang!. Ang pinakahihintay ng lahat, recess! Takbo sa tindahan ni Tsang Conching para kumain ng sopas pagkatapos ay ihahanda ang mga teks para sumagupa sa mga mortal na kalaban. Buo na ang tropa, heto na't sasagupa na pero kelangan muna manggulo sa mga babaeng nagteten-twenty at chinese garter. Makakatanggap ka ng mag-asawang sampal kay Rosalyn pero di ka magagalit, crush mo e.

Ilang sandali pa at umaatikabo na ang labanan sa teks. Parehong teknik, parehong panggugulang. Ang dami mo nang teks , makapangyarihan ka na. Marami ka nang kabakas, marami nang nangangailangan sayo. Isa ka nang mafia boss ngayon. Ngunit natuklasan nilang bukod sa may mantika ang pato mo, meron ka ding isang pato na ginagamit mo pag dehado na. Ang pato na to ay espesyal...pareho kase silang ibabaw...walang likod. Natuklasan ni Tipoco ang iyong lihim at muli na naman kayong nagkagalit. Nakita kayo ng Grade 4 na si Ayan at hindi nya pwedeng palagpasin ang pagkakataong makapanuod ng Pacquiao vs. Marquez.

Ayan: Hawakan mo nga sa kamay...Hawakan mo nga sa tenga...Hawakan mo nga sa pisot...

Tang! tang! tang! natapos na ang recess. Balik na naman sa silid-aralan. Nawalan ng gana si Ayan dahil hindi natuloy ang suntukan habang sa kabilang banda ay puno ng pagbabanta mula sa kampo ni Tipoco. Saan kaya hahantong ang tapatan na ito? May trilogy kaya? Abangan sa lunch break.

Maganda naman ang naging performance mo sa classroom at hindi ka nadistract sa amoy nyong magkakaklase. Sanay na rin ang teacher nyo pati sa itsura nyong parang mga gremlins na nakipag breed sa "Anak ni Janice". Ganun kayo kadugyot.

Muling tumunog ang bell at lunch break na. Wala kayong imikan ni Tipoco hindi dahil bati na kayo, kundi dahil pareho kayong walang lakas ng pa-squatin ni Maam dahil sa ingay ng bantaan nyo. Kapwa na rin kayong gutom at tanging pagkain ang naglalaro sa isip nyo. Ceasefire.

Sa dating venue, sa puno ng katmon ang paborito nyong lugar upang mananghalian. Inilabas na ang mga baong kanin at ulam. Hindi kelangang maganda ang lunch box, hindi ito pagandahan. Kalidad ng pagkain ang pinag-uusapan dito. Si Marcelo nga na dahon lang ng saging ang lalagyan ng pananghalian ay hindi tinutukso. Lahat kayo ay nakapaligid sa kanya dahil sa ulam nyang bayawak na adobo sa gata. Inofferan mo sya ng pritong hito at noodles na malamig na agad nyang tinanggap kapalit ng kapirasong adobong bayawak. Nakita kayo ni Tipoco at agad nag-offer ng ulam nyang kinunot na pagi kay Marcelo kapalit ng bayawak. Naglaway ka sa ulam ni Tipoco kaya nag-offer ka rin ng hito kapalit ng kanyang kinunot. Ilang sandali pa, pinag-uusapan nyo na naman ang pelikula ni Ace Espinosa nung nakaraang gabi. Ang bilis nyong makalimot sa hidwaan. Salamat sa adobong bayawak ni Marcelo.

Tapos na ang pananghalian at tumatakbo na si Eumito sa agawan base na walang pakialam sa apendisaytis. Nag-stretching ka muna gamit ang tali ng trumpo habang naghahanap ng kalaban. Nakita mo si Tipoco na kaumpukan ng iba pang kaklase mo. Mangyari ay naglalaro sila ng trumpo pero ayaw ka nilang pasalihin. Masyadong delikado ang trumpong bayabas mo na ilang trumpo na ang sinira. Medyo may kirot sa puso mo dahil sinakripisyo mo ang unli supply ng bayabas para lang sa trumpo mo plus ikaw na rin ang paboritong paluin ng lola mo sa inyong magpipinsan. Ganunpaman, hindi ka nawalan ng pag-asa. Nakita mo sa di kalayuan sina Richard na naglalaro ng finishan ng tsinelas. Sumali ka pero umayaw ka din dahil ilang beses kang natalo at masakit na ang kamay mo sa palo ng tsinelas nila. Naisipan mong magteks pero kumalat na ang balita na scammer ka sa teks kaya ayaw ka na nila kalaro. Mabuti na lang at naalala mo ang "lawang number 1" na nasa bahay na posporo at kelangan na rin nitong mananghalian.

Sumugod ka sa mga nagsasabong ng gagamba upang pakainin ang iyong alaga. Ganun ka kakumpyansa na mananalo ka. Hawak na ni George ang tingting at lahat ng tambay sa silong ng bahay nila Joan na malapit sa school ay nakafocus sa laban ng gagamba nyo. Ngunit ilang saglit ay natigilan ang lahat. Oh no! nahuli ng kalaban si Pipoy! Inihinto nyo muna ang sabong para tapusin ang episode ng Kapitan Pinoy sa araw na yun.

"Red, white and blue! Stars over you! Nanay said, Tatay said I love you! Kapitan Pinoy!"

Sabay sabay nyo pang binigkas ang mga katagang yan nang makawala si Pipoy at makatakbo sa sagingan para magtransform sa pagiging Kapitan Pinoy. Tutok na tutok kayo sa programa at nasambit mo na lang sa sarili "sana hindi lang ito sa radyo".

Natapos ang programa at walang gusto makinig kay Tiya Dely. Ilang salpukan lang ang itinagal at nakita mo kung paano balutin ng sapot ng kalaban ang gagamba mong si #1. Wala ka nang nagawa kundi gunitain na lang ang masasayang ala-ala nyo ni #1. Pero ganun kase talaga. Sa laban ng gagamba, may nananalo, may natatalo. Move on.

Masama ang loob mong iniwan sina George na maligayang maligaya sa tanghalian ng gagamba nya. Nakita mo si Junjun sa di kalayuan na nakikibaka para sa kaban ng lastiko nyo. Wala kang gana maglaro ng goma dahil namatayan ka ng paborito mong gagamba kaya tamang cheer ka na lang sa kaibigan.

Natapos ang lunchbreak at muli na naman kayong nasa silid aralan. Mas matindi na sa pagkakataong ito dahil nanununtok na ang mga amoy nyo. Si Ernestong may kwintas na libag, si Jayson na may dugo sa damit, si Richard na wasak ang short, si Sharon na nanigas na ang buhok sa pisngi dahil dumikit sa sipon at marami pang iba. Oh napakasaya ng tagpong iyon lalo na nang makakuha ka ng 100% sa short quiz sa Sibika at Kultura.

Dumating na ang pinaka-aasam ng lahat, ritera na, uwian na. Sa araw na ito ay hindi kayo maglalakad pauwi dahil pasasakayin kayo ni Digoy sa bus nya. Mukhang palagi na kayong makakasakay sa bus pauwi simula nung ilang beses nyong pakuin ang gulong ng kawawang sasakyan. 

Palihim mong binuksan ang tsitseryang "Basta Pinoy" na binili mo sa Tindahan ni Nana Saling. Iniiwasan mong may makakita sayo pero nadistract ka sa laman ng bag ni Jay-ar. Puno na naman ito ng bato at nagsimula ka ng magduda kung may nangbully na naman ba sa kanya o sadyang nangongolekta talaga sya ng graba. Napansin ka ni Benhur na agad nanghingi sayo. Binigyan mo naman dahil tropa pero sinigurado mong hindi yung laruang sundalo ang makukuha nya sa loob ng tsitserya. Napatingin sayo si Mayong na noo'y kumakain ng gumihan. Sinubukan mong alukin ng "Basta Pinoy" sa pag-asang sana ay mabahaginan ka ng buto ng gumihan pero muntik na nyang ipalo sa ulo mo yung prutas na hawak nya. Mas malaki sya sayo at madami sila, di mo sya kaya, nastress ka. Malayo ang kinauupuan ni Tipoco, wala kang mapagbabawian kaya nanahimik ka na lang hanggang makarating sa bahay nyo.

Dumaan ka sa kusina ng bahay para di makita ng nanay mo kung panu naging brown-violet yung dating puti mong damit. Nagtagumpay ka at nakapagpalit ng damit. Pero alam mo sa sarili mong nadelay lang ang paluan. Malalaman pa rin nya yun.

Ikaw na lang ang iniintay sa basketball court. Ang buong tropa ay nandun na pati mga babae na naglalaro ng bakya, chinese garter at tsismis-tsismisan.

Nene 1: Di kita bati.

Nene 2: Di rin kita bati!

Joven: Bati nyo ko?

Sariwa pa sa ala-ala nila ang pang-iiscam na ginawa mo sa teks kaya walang gustong makipaglaro sayo. Buti na lang may naglalaro ng saparilya o tansan na pinapaikot sa tali. Daglian kang sumali pero nabored ka kagad. Walang thrill ang magputulan lang ng tali. Kelangan mo ng mas maaksyon. Sa di kalayuan ay naglalaro ng tumbang preso sina Mark. Kaagad kang sumali at hindi sila nagprotesta. Makailang ulit kang naging bayani nang mapatumba mo ang lata nung ikaw ang huling tumira. Mangyari ay tsinelas kase tatay mo ang ginagamit mo na mas malaki at mas malapad. Teknik na hindi alam ng mga kalaro mong tyupol. Naging boring ang laro dahil kahit bantay-suka ay hindi ka kayang hulihin. Level 999 ang skill mo sa tumbang preso.

Bang! bang! Hindi ito tunog ng baril, tunog ito ng bunganga ni Ronnie na seryosong nakikipagbarilan kay Ruel. Hindi sila makamove on sa pagka-idolo kay Ronnie Rickets na kailangan nilang magbarilan gamit ang sanga ng ipil-ipil o kung anuman na hugis baril. Boring na ang tumbang preso kayat sumali ka din sa kanila. Sa barilan na to, walang kahit sinong kailangang masaktan. Basta magaling ka lang magtago at umakting kung sakaling matamaan ka ng inbisibol na bala, pasok ka sa larong ito.

"Sumuko ka na Ronnie!"

"Hindi ako susuko Ruel! Magkakamatayan muna tayo!"

Sabay silang lalabas mula sa mga puno na pinagtataguan habang hawak ang kalibre 45 na ipil-ipil sa parehong kamay. Pareho silang tatamaan ng bala at mangingisay ng mga isandaang beses bago tuluyang babagsak. Pero buhay pa pala ang isa at babangon upang iputok ang huling bala sa ulo ng isa pa. Malaking misteryo para sayo kung panu naging masaya ang laro na ito pero wala ka nang pakialam, basta masaya sya.

Nasa ganun kang pagmumuni muni ng biglang lumitaw si Babalu sa harapan mo. Naglitanya muna sya na parang si Romy Diaz ngunit ng akmang puputok na, nawalan sya ng bala. Alam mong senyales ito na eksenang suntukan naman ang gusto nyong maging ending ng sa inyo at kelangan mong ipaghiganti si Ronnie na nakahandusay at akting na akting. "Klik! klik!" Wala ka na ring bala. Isa lang ang ibig sabihin, martial arts time. Lumilipad ang mga sipa nyo. Sunod sunod ang mga suntok! Ngunit kelangan nyong mag-usap kung panu tatapusin ang kahibangang yun lalo na't lumulubog na ang araw kaya't pagdedesisyunan nyo kung sino ang mananalo. At dun na matatapos ang laro.

Natapos ang moro-morong barilan at makikita mong si Juvy ang taya sa tagu-taguan. Sumali ka din dahil...bakit naman hindi? Masaya ang naging takbo ng laro pero kumakagat na ang dilim. Bumalik na si Ronnie sa basketball court matapos utusan bumili ng paminta ng nanay nya. Sumali din sya at sya ang naging taya.

"Makabilang akong tatlo nakatago na kayo! Isa! Dalawa! Tatlo!"

Ngunit wala syang na-pung o nahanap. Nagsiuwian na kayong lahat sa kanya kanyang bahay. May pag-uusapan na naman kayo kinabukasan habang naglalakad papunta sa eskwelahan.

Ilang dekada na ang nakakalipas at ngayo'y matanda ka na. Alam mo sa sarili mo na walang kasingsaya ang naging kabataan mo at hindi mo ito ipagpapalit sa trip ng mga kabataan ngayon. Gintong kumikinang na walang katumbas na halaga ang alaala ng batang 90's. 

Valentines ng Single

 

Tuwing may nakikita kang magjowa na mas matamis pa sa JCO, either inaatake ka ng kabitteran or napapa "sana all" ka na lang. Mixed reactions e. Kung single ka at wala kang reaction, well questionin mo na sarili mo kung tao ka ba o machine. Anyway...

Madaming walang karelasyon dahil pwedeng by choice or sadyang wala pa talaga. Minsan sinasabi nila na di talaga sila jowable etc. Anu't anupaman ang dahilan kung bakit ka single, ikaw ang mas nakakaalam nyan. Pero sa mga single dahil natatakot kesyo magulo makipagrelasyon, baka masaktan lang sila atbp, tara magreview tayo nang mabilis lang.

Meron bang perfect na relasyon na nag-eexist? Wala naman di ba? Sa isang relasyon talagang may sakitan na nagaganap. (Not necessarily na sakitang pisikal pero nangyayari din yan pag panabong kayo pareho o ang isa sa inyo.) Pero usually kase ang sakitan sa relasyon nagsisimula sa kawalan ng tiwala ng isa sa kanyang sarili. Yung feeling nya na may mas higit pa sa kanya at anytime pwede syang palitan. Yung selos, yung insecurity, yung hindi na kelangan si Ed kase sya naman ang gumawa ng sarili nyang multo. Pero mainly yung feeling talaga na kaya sya nasa relasyon para mahalin nang buo kahit minsan ay nananadya na sya (na para bang hindi karelasyon ang kelangan nya kundi si Jarvis) ang nagiging cause ng malaking problema. Hindi ko nilalahat pero maraming namimisinterpret ang true love by counting on their partner as relentless, formidable love machine na hindi sila iiwan. Nangyayari naman yan. I mean "The Notebook" is a great movie. But true love is not about challenging your relationship through acceptance of flaws but having self-love that you are willing to extend to the other half (whos hopefully willing to do the same). Kase kaya wala kang tiwala sa sarili mo at palagi kang naninibugho kase may chance ka na mahalin ang sarili mo nung single ka pa pero di mo ginawa kaya wala kang true self-love na maishare. Yan tuloy nung lumabo na, napakanta ka na lang ng The Juans. Walang perfect na relationship, right relationship meron. Pero to have a right one shall start within yourselves.

Kung preferred mo pa rin maging single dahil takot ka talaga sa conflict, heartbreaks, again, di naman naiiwasan talaga yan. Alalahanin mo, isasabotahe at isasabotahe ka ng reyalidad from time to time. Pero katulad nang nabanggit ko sa taas, you cannot settle on being afraid all the time. Maybe hindi ka pa ready and thats acceptable, but to go completely negative is only good for covid test, not to your own hapiness.

Happy Valentines kapatid.

Si Lapu-Lapu at Si Ez Mil

Mali talaga si Ez Mil sa lyrics na yun pero ano ba ang history?

First off, si Lapu Lapu ay native ng Borneo na kasalukuyang pinaghahatian ng Malaysia, Indonesia at Brunei. Habang nagtry tayo na i-claim natin ang North Borneo, hindi napasaatin ang alinmang parte ng pulong yan. Ang point ngayon, Lapu Lapu being the native of Borneo, purong Pinoy ba sya?

Dumating sya sa Cebu area at naging friend ni Humabon na later on binigyan sya ng teritoryo na naging chief sya (somewhere in Mandaue). Humabon being a political animal, ginamit lang sya strategically para protektahan ang teritoryo dahil war freak by nature si Lapu Lapu. Pero nilason lang ni Humabon sarili nya ng mismong si Lapu Lapu ay nag ala Somalian pirate sa Captain Philips nang mismong mga kaalyado nya sa kalakalan ay pinatos ni Lapu Lapu. In fact, Lapu-Lapu acted na walang utang na loob sa privilege na binigay sa kanya ng pamunuan ng Visayas dahil sa pang-aahas nya.

Then came Magellan and the gang na nagpasiklab kay Humabon in which Humabon saw the opportunity para walisin si Lapu Lapu. Nakarating ang intel kay Lapu Lapu at pinaghandaan ang pagsalakay ng tropa ni Magellan. Natalo ang mga dayuhan pero it was just Lapu Lapu trying to make a point na sya ang maangas sa lugar na yun.

Later on, bumalik din si Lapu Lapu sa Borneo at dun na nanatili hanggang huling sandali. Di ba mas ok sana kung nanatili na lang sya sa Visayas? Pero hindi.

Ang point ay ito. Bakit sobrang mag react ang Mayor ng Lapu Lapu sa innacuracy ng lyric ng kanta habang ang bayani na masyadong sine celebrate ay questionable ang citizenship. Ok, lets say di nga sya Pinoy 100% pero lumaban pa rin sya para sa Pinas. Pero the fact na hindi sya nanatili sa teritoryo ng Pinas is an evidence na ang lahat ay business lang para kay Lapu Lapu. Sa kahit anumang paraan na namatay sya, hindi na rin natin business kase bumalik sya sa homeland nya at the latter part of his lifetime.

Anyway, what I'm saying is, alam nating mga bayani sila pero kung sumablay tayo sa kasaysayan nila, is that a big deal? Nobody gives a fuck sa history anyway. If some rapper said na Aguinaldo was a traitor and not a hero, iba-ban na rin sya sa Cavite? Well that one could be a fact.

Shet ang dami kong time. Ang gusto ko lang i-point, we have another talent whos clearly not historian but someone who wants to raise our flag in international level, suportahan na lang natin sya sa panalo nya na panalo din natin. Wag na natin i-emphasize yung mga negatibo. Utak talangka na naman e. Just sayin.

HANGGANG DITO NA LANG

 

June 1996, sobrang proud mo saken nun. Kahit naging second honor lang ako nung grade 2, masaya ka pa ring umakyat ng stage at isinabit ang mga medalya ko. Sinabi mo saken na sana sa grade 3, first honor na ako kase kakain tayo sa restoran para iblow out ako. Sobrang motivated ko nun kase usapang food trip. Hindi man masyadong nakakaproud pero ipinamana mo saken ang kakaibang takaw mo sa pagkain kaya alam mo kung anung magmomotivate saken.

 

Nung mage-grade 3 na ko as transferee, nasaksihan ko ang isa mga epic fail na nagawa mo sa buhay mo. Sa kabila ng pagka-proud mo sa kabibuhan ko, ine-enroll mo ulet ako sa grade 2. Sobrang tiwala ko sayo nun kase lagi mo sinasabi saken na nagmana ako sayo ng katalinuhan. Ni hindi ako nagduda na ibinalik mo ko sa grade 2.

Pero sa pangalawang araw ko sa grade 2, napansin ko na rin na kabisado ko na lahat ng lectures na inisip ng teacher ko na im some kind of gifted. Lagi nya ko pinupuri. On the 3^rd day naconclude ko na na wala ako sa grade 3. Sinabi ko sayo yun at pinagalitan mo ko. So tyinaga ko until day 5. Umiiyak ako nun sa klase. Kase baka pag sinabi ko sa teacher ko na grade 3 na ko, iparating sayo at paluin mo pa ko. Kaya sinabi ko na kay mama at dun lang lumabas ang katotohanan at dun lang naaksyunan. Nang tinanong ulet kita kung bakit mo ako ibinalik sa grade 2, ang sagot mo “kakilala ko kase yung teacher mo”. Hindi ako kumbinsido sa sagot mo dahil nakita ko ang matamis na ngitian nyo nung teacher sa grade 2. Nawala ka sa focus sa kakyutan ni maam at ni-hindi mo na inusisa kung tama pa ba yung paglalagyan mo saken. Pero ok na yun, natawa na lang talaga ako sa epic fail mo na yun. Anyway, nakatapos ako ng grade 3 as first honor kahit transferee lang. Muli ka na namang nagbuhat ng bangko. Pero sa hirap ng buhay, hindi mo ko natreat sa restoran at naintindihan ko naman.

 

I made you proud sa buong elementary days ko. Nasa top ako ng klase at natapos ko with highest honor. Pero feeling ko hindi worth it ang mga naachieve ko. Alam mo ba na wala kang tinupad sa lahat ng prinamis mo saken kung magiging top one ako or valedictorian nung elementary? Pero lahat ng ninais mo, tinupad ko. Although napagod na ko nung hayskul dahil feeling ko, nagtatry ako ng husto pero ikaw, hindi. I think naging malinaw sayo ang mensahe ko lalo na nung makita mo kong sumusuka ng green dahil masyado kong naenjoy ang kwatro kantos. Tinitigan mo lang ako, di ko alam ang iniisip mo pero kung sasaktan mo ako, maiintindihan ko pa rin, first year high school lang ako nun. Tumalikod ka lang at walang sinabi na kahit ano.

 

Hindi naging madali para saken ang makapagcollege. Sobrang hirap pa rin ng buhay natin at hindi mo ko kayang suportahan. Pero nung nag-initiate ang ate ko na makapag-aral ako, pinamukha ko sayo na walang imposible kung gusto. Kumakayod ako sa part time jobs habang nag-aaral. To think na naimpress na kita, hindi pa rin. Tutol ka na magpatuloy pa ako at napakasakit nun para saken. Tila nawalan ka ng amor dahil sa naging performance ko nung highschool at hindi ka na naniwala.

 

It all started sa sablay na pag-enrol mo saken nung elementary at nagtapos sa kawalan mo ng gana na mag-enrol pa ko nung college. Inisip ko, kung magbabarter ng mga tatay, ibabarter na kita sa mas supportive at maunawain na ama. Pero hindi. Hindi kita ipagpapalit.

 

April 2011, supposed to be ay espesyal na araw sa mga graduates pero normal na araw lang saken. Umorder na ng tuxedo mga classmates complete with fancy neckties habang ako’y nagpapakalunod sa trabaho. Suddenly, I felt na wala ring kwenta ang tinapos ko since hindi ka naman proud. Ikaw na nagmotivate saken na mag-aral mabuti pero nagbago kinalaunan. So hindi ako nagprepare ng get up. Kung ano yung suot ko sa magdamag na trabaho sa opisina, yun din ang isusuot ko sa graduation ceremony. Matatapos din naman ang okasyon na yun. In fact mas nilolook forward ko pa na makabalik sa trabaho pagkatapos ng ceremony dahil marami pa ko gagawin.

 

Isang araw bago ang graduation ay niyaya ko si mama na umatend. Sabi nya masyado daw malayo at mahirap ang byahe at subukan ko na lang daw na yayain ka. Binanggit ko sayo ang tungkol sa graduation pero di ako umasa na dadalo ka. Pero kinabukasan, nagtxt ka saken na malapit ka na sa venue. Holy shit mas nauna ka pa dumating sa venue kesa saken. Ikaw ang gagraduate? Nakita kita sa parents/guardians area at bakas na bakas sa mukha mo ang kasiyahan. Proud na proud ka pala saken. Hinintay mo ng ubod ng tiyaga ang pag-akyat ko sa stage pero nadissapoint ka na hindi ako nakaakyat nung natawag ang pangalan ko. Pasensya ka na. Ang magagaling kong kaklase ay nainip at nagyaya magyosi kaya sumingit na lang kami sa pila ng ibang graduates. Ganunpaman, natuwa ka pa rin ng tumingin ako sa kinauupuan mo nung nakaakyat ako ng stage. Nakangiti ka at hindi mo man sabihin, dama ko na sinasabi mo sa isip mo “I’m proud of you son.”.

 

Lahat ng prinamis mo saken nung elementary na kakain tayo sa restaurant pag nagtop 1 ako na hindi natupad, tinupad ko nung gumradweyt ako ng college. Nagdinner tayo sa restaurant after ng ceremony except ako rin naman ang nagbayad. Pero hindi na masama ang loob ko. That day turned out to be one of the happiest moments of my life. From that day on, kinalimutan ko lahat ng mga sablay mo saken. On that day, natupad natin ang mga prinamis mo saken nung ako’y bata pa.

 

Kung nasaan ka man ngayon, sorry. Sorry kase ang dami ko pa ring plano para sayo pero hindi na matutupad. Gusto ko magtravel pa tayo magkasama sa lugar na hindi mo pa napupuntahan. Kumain sa mga restaurant na hilig mong gawin. Gusto ko na lang i-spend mo yung natitirang taon sa buhay mo na masaya. I’m so thankful na umuwi ako ng Bicol at nakasama kita sa loob ng ilang buwan. Madami tayong naging laftrip sa mga kwento mong walang kakupas kupas. Pero kase naging malihim ka e. Masama na pala pakiramdam mo, masama na pala kondisyon mo pero iniisip mo pa rin na KJ ka kapag pinakita mo samen. Ayan tuloy.

 

Hindi ko pa rin kaya harapin yung mga darating na umaga na gigising at hindi kita makikita. Hindi ko pa rin matanggap na hindi na tayo makakapagkwentuhan habang nanunuod ng KMJS at Nat Geo. Hindi ko pa rin matanggap na wala na ako mapapagbintangan na nagtago ng lighter ko. Hindi ko matanggap na wala na ako kayosihan. Sana naman lumaban ka. ECQ nga nag-extend nang nag-extend pero ikaw tinapos mo agad. Tsk, tsk, sana ok dyan Tay sa napuntahan mo. Sana maging masaya ka dyan. Miss na agad kita.

 

Hanggang dito na lang.

Mga Kometa at Kabullshitan

1997 nang mamasdan ko ang pagkaganda-gandang Hale Bopp comet sa kalangitan. I was 10 years old that time. Isa itong pambihirang pagkakataon para sa akin bilang isang millenial na mamasdan ang kakaibang tanawin sa kalangitan. Maihahalintulad ito sa pabagsak na bulalakaw except nananatili syang animo’y lumulutang sa night sky sa loob ng ilang buwan. Kahalintulad ng Haleys comet nung 1986 ang nasabing tanawin ngunit bagama’t kapwa matingkad ang dalawang kometa na hindi na kailangan gumamit ng teleskopyo, ang Haley’s ang may tsansa na makita nating mga millenial sa pagbabalik nito sa 2061. Napaka iksi lang ng orbit ng Haley’s kumpara sa Hale Bopp na sa susunod na 2300 years pa muling sisilip sa ating planeta.

 

Maraming kometa sa ating solar system. Ang mga mabilis magpakita tulad ng Haley’s ay nanggaling malapit sa Neptune samantalang ang Hale Bopp ay nanggaling pa sa Kuiper Belt na halos kasinglayo ng Pluto mula sa araw. Nito lang July 2020, isa na namang comet na tinawag na Neowise ang lumapit sa ating planeta bagamat hindi kasing tingkad ng dalawang kometang nabanggit. Ano ba ang meron sa mga kometa at heto’t umeepal na naman ako sa pagsusulat ng pagkahaba habang FB post na may GGSS at irrelevant na pic?

 

Wala naman masyado. Gusto ko lang banggitin ang kometa, ang paglabas nito at ikonek sa mga moment na sobrang “fucked up” ng bansa natin. 1986, same year nang magpakita ang Haleys comet, nang magbeastmode ang sambayanang Pilipino at lumakad sa EDSA para patalsikin ang diktador na si Marcos. Nagdulot ito ng krisis sa ekonomiya idagdag pa ang krisis sa konstitusyon na kung saan tayo ay nasa tinatawag na revolutionary government. Hanggang ngayon ay debatable pa rin kung worth it ba ang naturang kasaysayan in connection sa talagang pagbabagong inasam mula sa rehimeng Marcos. One thing for sure, we are totally fucked up. Sa mga Marcos sympathizers, sinasabi nila na maalwan ang buhay ng mga Pilipino nuon, maraming infrastraktura ang pinagawa etc, etc. Sa mata ng mga anti-Marcos, puro pagdanak ng dugo, mga extra judicial killings, suppression of freedom of expression etc. Sa mata ng mga “wala lang”, Marcos regime posed a potential but it was so drastic that it was “almost” a Mao Tse Tung style of governance. Kabila kabila ang utang ng Pilipinas para budgetan ang malalaking proyekto na sinubukan namang bawiin sa taxes pero sadyang fucked up ang monetary policy na nahawaan ang exchange rates na dahil sa state run monopolies or para mas madaling maintindihan, corruption. Para bagang nagkumahog ka na bumili ng motorcycle barrier kahit alam mong pangtanga ang naturang polisiya at may tsansang bawiin o alisin din agad kaya ngayon ay pangsalag mo na lang ang naturang barrier sa talsik ng mantika habang nagpipirito (seriously gusto ko lang isingit ito). Sa kabilang banda, marami ding skeptics ang nagsasabi na lalong lumubha ang sitwasyon ng magpalit ng administrasyon na kung saan, Cory did not give a shit kung beneficial ba ang mga naiwang proyekto ni Marcos sa sambayanan, she just wanted those erased or discontinued sa kabila ng trilyong trilyong salapi na hiniram natin na hanggang ngayon, tamod pa lang ang bata ay may utang na. So ang tanong na what if hindi naoverthrown si Marcos at nabigyan sya ng tyansa na ituloy at payabungin ang mga dinesenyo nyang programa? O di kaya’y what if nagpakumbaba ang successor nya at ni-utilize nang maayos at mabisa ang naiwan ng tinaguriang diktador? What if hindi si Ramos at si Mirriam ang nanalo after Cory’s regime, nagkaroon kaya sana ng game change? Holy shit. Some fucked up questions right? We were fucked up but well, shit already happened.

 

1997 nga sa paglabas ng Hale Bopp ay isa na namang fucked up na event ang nangyari sa ating sinisintang inang bayan. The 1997 Asian Financial Crisis, another holy crap event sa kasaysayan pero mamaya na natin idiscuss yan dahil mas interesanteng unahin ang tinaguriang pinakamatinding tag-init o tagtuyot sa 20^th century, ang 1997 El Niño. Sobrang lala ng El Niño na yun, naglalakihan ang mga bitak sa bukirin na walang patubig dahil literal na walang tubig kahit sa sapa o irigasyon. Malala ang taggutom, madaming nagkakasakit dahil sa sanidad. I remember ako at kapatid ko, hindi pantay ang balikat namin dahil sa pagbuhat ng tubig galing kabundukan para lang meron kaming mainom na malinis na tubig. Sa kabilang banda, tipid rin sa labahin ang kapitbahay naming malaki ang tiyan dahil hindi nya kelangan magdamit maghapon at magdamag dahil sa sobrang init. Angat reservoir suffered na nagcause para literal na magrasyon ng tubig sa mga kabahayan sa Metro Manila. Idagdag pa ang pagkabadtrip ng mga nanay kay Selina na kontrabida sa Mula sa Puso ni Rico at Claudine. Pero what made the 1997 worst is yung malawakang financial crisis sa Asya dahil sa devaluation ng currency ng mga bansa na dahilan para humina ang merkado at magsufffer ang purchasing power. Holy shit even US didn’t want to lend money sa mga Southeast Asian countries at kasama tayo dun. Surely, 1997 was a fucked up year and Ramos barely gave shit. Imbes na respondehan nya ang crisis, mas naging energetic pa sya sa cha-cha (charter change) para bagang yung isang pangulo na kung anu-ano ang inuuna sa kalagitnaan ng pandemic.  We were fucked up but well, this shit also already happened.

 

At ngayon ngang 2020, nito lang July, nagpakita ang Neowise bagamat saglit lang at hindi kasing majestic ng Hale Bopp nung 1997. COVID19 happened at hindi na kelangang isalaysay. Madaming lakad ang nakansela, madaming naging political analyst, pandemic specialist, pa-famous at lahat na. Maraming tamad na dating nang tamad at lalo pang naging tamad. Maraming namatay na hindi dapat at marami pa ring buhay na hindi na dapat. Sarado na rin ang istasyon na bumuhay kay Rico Yan at Mula sa puso pero ngayo’y kasama na nya. Lumutang ang pinakatangang tao sa Pilipinas na nanindigan sa motorcycle barrier. Nagkaroon ng online class kahit at ang mga dating bobo sa klase ngayon ay nagchachat na lang sa GC, pero enrolled pa rin dahil may pera habang ang mga may utak na walang salapi sa bulsa ang mga magulang ay hindi muna nag-enrol. May bise presidente na masigasig pero nabash dahil sa fashion at may presidenteng nag-aannounce sa dis oras ng gabi dahil R-18 ang bunganga. May buhangin sa Manila Bay na puti at hinihintay ng mga dilawan na bumaha habang ginoglorify ng mga DDS like its achievement of a lifetime. May dagdag bawas sa totoong bilang ng covid cases na para bang nangangailangan ng NAMFREL. May spokeperson na nagtitiktok na and at the same time spokesperson na delusional sa totoong nangyayari. May mga matataas na nasa katungkulan na animo’y nagdebut na hindi pwede i-cancel. Walang nagreresign kahit ang dami na dapat magresign. May nangulimbat ng pera mula sa ahensyang pangkalusugan na direktang ninakaw mula sa ambag ng mga contributor na WFH na wala nang mapaglagyan ng stress pero never nakatikim ng ayuda. MADAMING NAWALAN NG PANGLASA AT MARAMI PA RING MAY PANGLASA PERO WALANG LALASAHAN! We are currently fucked up and this shit is still happening.

 

Sa 2061, sa muling pagbabalik ng Haleys comet, ano na kaya ang sitwasyon ng Pilipinas? Sana naman magkaroon na ng maayos na edukasyon. Para hindi lang makapagproduce ng marunong na botante, makapagproduce din ng marunong na lider. Hindi ko sinasabi na hindi marunong ang mga nasa gobyerno natin pero sa sobrang dunong nila, ginagawa nilang malaking lab ang buong bansa. Ginagawa nilang chimpanzee ang mga mamamayan para turukan ng mga eksperimento nilang matagal nang na-conclude over the course of history kung epektibo ba o hindi. But they are too stubborn and egoistic to admit whenever they are wrong. Everything is politically driven just because average people are not capable of understanding how economy works. Everything is politically driven just because people are so fanatic and always clamor for a good show. There is no unity, walang sinang-ayunan ang oposisyon, walang naging magandang programa para sa mga oposisyon at wala ring tinetake na suggestion ang administrasyon mula sa mga oposisyon kahit obvious na makakatulong sa nakararami. Anyway, these are not the shit that I dream to see come 2061. Tulad ng sinabi ko, sana pagdating ng panahon, wala nang dilawan o DDS o kung anupamang bullshit na faction. Tang-ina nyo nag-aaway away kayo pero parepareho kayong walang maihain na pagkain sa mesa nyo? Nagtatalo talo kayo whether the government is doing good or bad pero ni hindi nyo kayang magtyaga sa ilalim ng sikat ng araw para magparehistro o bumoto?

 

I dream na sa 2061, wala nang nagcocomment ng meme sa meme post dahil bobo at kulang  sa creativity sa katawan e magkacopy paste na lang ng image o lines na trending. Holy shit I don’t bother cursing sa part na to ng sinulat ko coz nobody reads nowadays and I don’t think they will even reach this part. I dream na sa 2061 makapagpost ako ng mahaba na wala nang irrelevant na picture para lang magkaroon ng like kase nga nobody reads nowadays. I dream na hindi na ko narcissist para mangailangan pa ng likes pero millenial pa rin ako, pagbigyan nyo na. I dream na sana when a woman say “I need deep talks or late night talks” sa profile nya ay hindi lang puro “ganun”, “hehe/haha” at kung anu pa mang lines na mahirap replyan ang replies nya. I DREAM NA SA NEXT SHOWING NG PINAKAPAMOSONG COMET AY MARUNONG NA MAGBASA AT MAKIPAGCOMMUNICATE ANG MGA TAO!

I dream na sa 2061, nakatayo man ako o nakaupo sa wheelchair, ay kasama ko at kahawak kamay ang babaeng bumihag saking puso habang pinagmamasdan ang tanawin sa kalawakan na piping saksi sa mga fucked up na kasaysayan ng ating planeta. Sana by that time, bago ako mamatay, masaksihan ko man lang ang aking mga apo na lumaking rational at hindi panatiko ng sinuman. Sana ay wala nang dahilan para maging panatiko dahil natuto na tayong hangaan ang ating mga sarili sa mga achievements na sama sama nating isinakatuparan bilang iisang mamamayan ng ating inang bayan. Higit sa lahat, sana buhay pa ko sa 2061 to find out if all the shit I’ve been through in my lifetime finally came to an end.

 

Holdaper ng Puso

Holdaper ng Puso

 

“Meron ka bang kandila?” tanong ko sa kanya.

“Baket?” pagtataka nya.

“Ititirik ko lang sa puso kong patay na patay sa’yo”. reply ko naman.

 

Yun na ang huling palitan namin ng txt nung gabing yun ng October 2009. Tuluyan nang natangay ng mga adik ang Nokia 3230 na pagmamay-ari pa naman ng kapatid ko. Kung bakit kase alam ko nang maraming kriminal sa paligid ng RTU Pasig nung mga panahon na yun ay di pa rin ako natinag para i-txt sya. Ganun ba ako kainlab nung mga time na yun? Maholdap na mahoholdap makapagreply lang?

 

Kagagaling ko lang nun sa ospital pagkatapos dalawin ang kaibigan ko. Sumisipol sipol at kumakandirit pa ko habang naglalakad sa kalye sa tapat ng campus (buwan ng wika ngayon so alamin mo kung ano yung kandirit). Nagpupuso-puso ang screen ng nokia ko dahil sa palitan namin ng messages ng tawagin na lang natin sa pangalang…Gina. Mangyari ay nasa kasagsagan ako ng pagbibinata noon at complex ako kung ma-infatuate, kaya’t wala syang text na hindi ko nireplyan at ganun din sya sa akin kahit sinasabi nya na hindi nya ko gusto dahil muka akong manloloko. Sabi ng mga babae, plus points daw pag masipag magreply or magmessage ang guy kase it shows concern and effort. That time, nagsisi ako na naniwala ako sa thought na yan.

 

Dalawang mama ang nakatayo sa poste ng ilaw sa di kalayuan. Tantya ko’y mga teenager lang yun pero dahil sa shabu tiangge sa Pasig, dinaig pa ang faceapp sa bilis ng transformation ng itsura doon. Di ko pinansin at tuloy lang ako sa pagtxt.

 

“Kumain ka na ba?” tanong ko sa kanya.

“Ano naman sayo kung di pa ko kumain?” reply nya.

“Nagtatanong lang masama ba?” follow up ko.

“Oo. Nakakaoffend e. Alam mo naman kahit kumain ako ng sandamukal di pa rin halata”.

“Sorry naman. Yaan mo bubusugin na lang kita sa pagmamahal.” YUCK!!!!

 

Nagpatuloy ang nakakadiring palitan na yun ng txt hanggang makarating ako sa sumunod na poste ng ilaw na hindi namalayan ang dalawang lalaki na nakasunod na sa akin. At sakto nga pagsend ko ng huling banat tungkol sa kandila ay inakbayan na ko at tinutukan ng patalim sa leeg.

 

“Brod bigay mo na lang selpon mo. Hindi kita gigripuhan.” ang opening spiel ni holdaper 1.

“Mga tol taga dito lang din ako. Kaninong tropa ba kayo? Prank ba to?” kalmado lang ako nun pero may konting kaba na kase medyo bumabaon na yung kutsilyo sa leeg ko.

 

Nang hindi agad sumagot ang holdaper ay bigla akong pumiglas hanggang sa matumba ako sa kalsada. Narealize ko na nun na hindi prank ang nangyayari. Ito yung mga eksena sa mga pelikula ni Gerald Anderson na puno ng kasinungalingan pero ang nangyayari noon saken ay hindi scripted. Natumba man ako pero alerto ako at ng akmang sasaksakin ako ay buong lakas kong sinalubong ng  magkalive in na sipa ang holdaper. Siguro dahil sa sobrang high nya ay ganun na lamang kabagal ang galaw nya kaya’t tumayo ako para atekehin siya lalo na’t nakita kong tumilapon na ang patalim na nahiya lang ng konti sa itak ang haba. Isang matinding flying kick ang pinakawalan ko habang tumatayo sa pagkakahiga ang kriminal pero di ko namalayan na nakahulagpos na sa kamay ko ang selpon at tuluyan nang nakuha ng isa pang holdaper. Nang nakitang nagawa na nila ang pakay, tumakbo na rin sila at sinubukan kong habulin habang may tangan na isang malaking bato sa kanang kamay ko. Nagsisisigaw ako “Tulungan nyo ko! Habulin nyo!” pero walang pumansin sa akin. Its so happen na pangkaraniwan na ang ganung eksena sa Floodway at hindi na yun bago sa kanila. So ayun, wala ngang tumulong.

 

Mga ilang metro pa ang itinakbo ko hanggang tuluyan nang nawala sa eskinita ang dalawang holdaper at hindi ko na sinundan dahil di ko alam kung sino pa ang nakaabang sa eskinita na yun. Nafrustrate ako dahil wala man lang nagtanong saken kung anong nangyayari maski si Johnny na akala ko pa naman ay tutulungan akong habulin ang mga kriminal.

 

“Ano nangyari sa’yo bro?” tanong ni Johnny.

“Hinoldap ako pre.” sagot ko naman na talagang labis ang panlulumo.

“Kala namin may kaaway ka. E hindi ka naman sumigaw na hinoldap ka e di sana naharang namin yung holdaper.” paliwanag nya.

 

Oh good. Oo nga pala. Sa Floodway, kelangan mo i-specify kung anong ginawa sayo para hindi ka mapagkamalan na nag-aamok lang. Kelangan sundin mo ang mga technicalities. Its an understandable reason mula kay Johnny na talagang dun na lumaki sa lugar na yun. Ganunpaman, hindi sya nag-atubili na samahan akong ipaalam kay Master Bryan ang facts ng mga pangyayari.

 

“Bry naholdap si Nyer. Kala namin nag-aamok lang e hinahabol pala yung mga nangholdap sa kanya kaya di namin narespondehan agad” ang bungad ni Johnny kay Bryan.

“Tanga yan e. San ka naholdap kupal ka?” ang napakasympathetic na tanong saken ni Bryan.

 

Si Bryan ay isang interesanteng karakter. Laging kalmado, laging compose at mas pinapagana ang utak sa mga krisis kesa sa emosyon. Isang nilalang na syento porsyentong kabaliktaran ko dahil labis man ang pagsirit ng adrenaline ko sa holdapang nangyari at naipagtanggol ko ang sarili ko, di ko na napigilang magbreakdown at halos himatayin sa tension sa thought na paano kung napuruhan ako? Tuloy ang pagtatanong ni Bryan sa detalye ng pangyayari habang pinapakilos ang mga koneksyon nya sa lugar para tukuyin ang pagkakakilanlan ng salarin. Ilang sandali pa’y niyakag na rin nila ako para magpablotter sa baranggay. Nanginginig akong sumama at  wala sa sarili.

 

Marami nang nasaksihan na krimen si Bryan at Johnny at pangkaraniwan lang sa kanila  ang pangyayaring yun. Pero virgin ako sa ganung karahasan kaya tuloy tuloy ang presensya ng shock sa pagkatao ko isang oras pagkatapos ng krimen. Habang naglalakad papuntang baranggay ay naisip ko kung anong sasabihin ng utol ko dahil naiwala ko ang pinakamamahal nyang selpon na hiniram ko lang para sa school project namin. At ano ang sasabihin ni Gina dahil di na ko nagreply? Iisipin nya na pinagtitripan ko lang sya at hindi talaga ako seryoso. Afterwards, babastedin na nya ako kase hindi na ko nakapagmessage. Mga walang kakwenta kwentang thoughts na naisip ko after magpasalamat na hindi ako namatay at tuluyang tinirikan ng kandila. Seriously? Life and death situation naisip ko pa rin yung kalandian? Ang kati ko.

 

Nang matapos ang pagpapablotter sa baranggay na mostly si Johnny at Bryan lang ang sumagot sa mga tanod dahil nga wala ako sa huwisyo, ay umuwi na rin kami sa bahay. Nanghiram ako ng phone para iinform si Gina na naholdap ako na pasensya na dahil hindi ko na sya nareplyan.

 

“Talaga ba? Kaya pala iba na yung mga reply saken.”.

 

“Sana puntahan mo ko bukas dito sa bahay dahil sobrang paralisado ako. Di ko alam kung paano pa ako magpa-function kung di pa rin magiging tayo.” rektahan na ang naging pahayag ko sa kanya dahil sa puntong yun, naisip ko na maiksi lang talaga ang buhay kaya dapat nang maging ambisyoso.

 

“Sira ka. Puntahan kita dyan bukas. Wag ka na masyado mag-isip. Sasamahan kita.” tugon ni Gina na aware sa mga scam.

 

Dumating ang umaga at pinuntahan nga nya ako sa bahay. Naibsan ang tensyon ko nang makita ko palang ang kakapiraso nyang anino. Kinomfort nya ko buong araw although social distancing pa rin dahil di pa naman kami. Pero bakit ganyan kayo mga girls? Sobra na kayo magpakita ng care pero ayaw nyo pa rin i-confirm ang label? Ang labo nyo!

Sumapit ang gabi at nag-aya si Bryan na magreport din kami sa pulis bago pa lumampas ng 24 oras yung insidente. Ayaw ko sana sumama dahil moment na namin yun ni Gina pero dahil sa ngalan ng hustisya, kelangan kung kumilos at isakripisyo ang moment na yun. Thankfully, nagpasya si Gina na magstay at hintayin ako hanggang matapos ang pagpablotter sa pulis na akin namang ikinatuwa.

 

Intense ang mga sumunod na pangyayari dahil kaagad nagkasa ng operation ang mga pulis Pasig. Pinagalitan pa nga kami dahil late na namin inireport. Daglian kaming pumunta sa crime scene at sa tulong nga mga koneksyon ni Bryan at Johnny, natukoy ang holdaper na positibo kong kinilala. Ang hinayupak  ay hindi pala taga Floodway at animo’y tumutupad lang sa right of passage or parang welcome ritual ng gang nila at ako ang malas na nabiktima. Sobrang confident nya na walang follow up operation kaya’t ni hindi nagtangkang tumakas kaya’t natiklo sya pero hindi nya ikinanta ang kasama nya na sa wari ko’y menor de edad.

 

“Ilang taon ka na?” tanong ng pulis pagkatapos ng mga ilang ulit na suntok sa sikmura.

“17 po.” umiiyak na tugon ni Boy Munggo.

“17? Ang lalaki ng bagang mo 17?” at halinhinang pinagsusuntok sa sikmura ng lahat ng pulis ang kawawang kriminal.

 

19 y/o na si Boy Munggo noon kaya’t pwede na syang makulong sa city jail. Nadisappoint si Bryan nang makita kung panu ko sinuntok sa simukra ang tangang magnanakaw. Tinawag nya itong “suntok bakla”. Di na ko nagpaliwanag. Wala akong tulog dahil sa anxiety kaya wala akong lakas. At sa tingin ko biktima lang din si Boy Munggo ng peer pressure sa sirkulo nilang mga kriminal. Medyo naawa din ako sa kanya habang hilahod na dinadala sa piitan. Pero naexcite ako dahil makakauwi na kami at maitutuloy na namin ni Gina ang naudlot na landian.

 

Bumuhos ang malakas na ulan at sadyang mahirap na talaga umuwi kaya’t wala nang nagawa si Gina kung di magpalipas ng gabi sa place ko. Mga ilang oras lang akong nakatulog nuon pero hindi nakatulog si Gina kahit saglit, binantayan nya ko. Dumagsa ang mga langgam ng mga oras na yun dahil sa kasweetan nya. Inabot kami ng umaga na puro kwentuhan lang hanggang sa naging seryoso ang usapan at mapunta sa status naming dalawa.

 

“Lam mo ba, tingin ko second life ko na to. Is this a sign na tayo na hanggang sa huli?” tanong ko sa kanya

“Hindi pa nga nagiging tayo e.” tugon nya.

“O e ano pang hinihintay mo? Sagutin mo na ko”. kinapalan ko na mukha ko pero tanging “Tse!” lang ang nareceive ko sa kanya. Pa-hard to get am*#*%#*.

 

Eventually, sinagot din ako ni Gina. Actually ang naging monthsary namin ay yung mismong petsa na dinamayan nya ko maghapon dahil sa sinapit ko. Nang tanungin ko kung bakit di pa nya sinabi saken nun, katwiran nya, alam nyang mahal na nya ako pero kelangan nyang magpaka-PBB teens. Anyway, nag-anniversary kami bisperas ng pistang patay. Yun yung petsa na nanghingi ako sa kanya ng kandila isang taon na nakakaraan na natupad naman sa anniversary namin. Sangkatutak na kandila sa sementeryo at harap ng mga tahanan ng mga namatayan ang nagsulputan na parang sinasabi “Oh para yan sa puso mong 1 year na sanang patay ngayon dahil sa kalandian mo hindot ka”.

 

Fast forward 2011, sentensyado na si Boy Munggo. Pumayag ako  sa arraignment na pababain ang charges sa kanya pagkatapos naming magheart to heart kaya di sya gagawa ng Boysen commercial sa kulungan. Wala na ko pakelam kung gawa gawa nya lang yung kwento pero isa lang ang katotohan na nagresulta para magawa nya yun at yun ay ang laganap na kahirapan at kawalan ng social equality. Idagdag pa ang solid na loyalty nya sa kaibigan na hindi nya talaga ikinanta anumang mangyari na nagpaimpress saken. Wala syang pinagkaiba sa mga kaibigan kong sadista pero di ako iiwanan.

 

“Pre salamat pala sa pagpayag na ibaba yung kaso saken. Malaking utang na loob ko pa rin yun sayo.” ang nasambit ni Boy Munggo ilang sandali bago dalhin sa Muntinlupa

 

“Wala yun tol. Magbago ka na paglaya mo. Madami ka pang pagkakataon para baguhin ang takbo ng buhay mo.” pangaral ko sa kanya.

 

“San na pala pre yung jowa mo? Kayo pa rin ba?

 

“Nagbreak na rin kami tol. Pero salamat sayo dahil yung ginawa mo sa akin ang naging daan para kahit paano ay lumigaya ako.” sagot ko.

 

“Sinayang mo pre. Ang lupit pa naman ng mga reply ko dun para mainlab lang sayo ng tuluyan.”

Bakit ang kape pinaglaban pero ikaw hindi?

May isang kwento na kailangang malaman ng mga coffee lovers. Ito ay ang matinding hirap na pinagdaanan ng pinakaunang die hard lover ng kape na si Gabriel de Clieu.

Bago tayo mag-dive sa history na sinasabi mong hindi mo favorite na subject nung college (kahit wala ka naman talagang favorite na subject except kung may prof ka na lalandiin), gusto ko lang i-share kung gaano ko kamahal ang kape. Mahal na mahal ko ito na muntik na kaming maging loveteam nung housekeeping sa opisina sa dalas naming magkwentuhan sa harap ng coffee brewer. Well in general adik sa kape ang mga taga Maersk PH at laging walang laman ang machine so kelangan ko laging tawagin si ate para refillan yun. Buti na lang hindi sya nadala saking matatamis na ngiti.

Its a routine na pag papasok ako sa office di muna ako magtatime in para dumeretso sa pantry at kumuha ng pagkasarap sarap na arabica. Tatambay ng konti habang nakasilip sa salaming bintana ng building na para bang ako ang may ari nung kumpanya then magigising to realize na broke pa rin ako after ilang higop sa kape then pupunta na ko sa desk ko para maghanapbuhay. Mga limang beses pang mangyayari yun sa buong maghapon hanggang nanginginig na ko sa nerbyos bago mag out sa opisina. Pero kahit lumala ang gastritis ko at madalas madale ng caffeine overdose, di ako nagquit sa kape. Ipaglalaban ko ang kape katulad ng kung paano ito ipinaglaban nung unang panahon para lumaganap sa Americas na later on ay nagbigay saten ng mga coffee shop na paborito ng mga conyo.

1723 habang off sa work ang noo'y French navy officer na si Gabriel-Mathieu de Clieu, sinimulan nyang isakatuparan ang balak na pumuslit ng kapirasong binhi ng kape. Mangyari ay gwardyado ang naturang halaman sa hardin ni King Louis XIV ng France na unang naobsess sa naturang inumin. At dahil epic ang naging experience ng hari, ipinagdamot ang kape sa mga nasa laylayan ng lipunan at tanging mga nakakaangat lang ang may access dito. Ngunit determinado ang binata na mapasakamay nya ang binhi para palaguin sa Martinuque kung saan sya nakadestino. Ano pa nga ba ang classic na paraan kungdi pagsamantalahan ang karupukan ng mga babae na ginawa nya sa lady of the court na sya namang nangharuyo sa physician ng hari na sya namang pumuslit ng maliit na binhi para kay de Clieu.

Pagkatapos ng succesful na paggamit sa kanyang kapogian, bumyahe na si de Clieu sakay ng isang barko papuntang Americas dala ang kanyang prize possesion. Hindi katulad ng mga pangako ng ex nyo, si de Clieu ay hindi lang nangako, iniialay nya ang buhay para sa halaman na yun.

Pinagawan pa nya yun ng salamin na lalagyan bilang proteksyon at katabi nya sa pagtulog. Hanggang isang araw, may nagtangkang mang-agaw sa kanyang minamahal. Isang inggeterong Dutch na kapwa nya pasahero na walang pinagkaiba sa kapitbahay mong si Badang ang nagtangkang umagaw sa precious na kape ngunit di nagtagumpay. Subali't muntik nang malagay sa alanganin ang buhay ng halaman ng mapigtasan ito ng sanga. May mga tao talagang darating para sirain kayo out of inggit.

Di man nagtagumpay ang taong iyon, sadyang sinubok ang katatagan ni de Clieu nang umatake ang mga pirata. Ang naturang mga pirata ay mga notoryus nung mga panahong yun at tiyak na hindi makakaligtas ang mga mahahalaga sayo. Para silang mga kaibigan na hindi boto sa minamahal mo dahil lang love is blind at napili mong ma-fall sa isang mukhang taho. Sa kabutihang palad, legendary ang kapitan ng barko at nagawang umiwas sa pananalasa ng mga pirata at nakahinga ng maluwag ang ating lover boy.

 

Ngunit ang pagtawid sa Atlantic ay hindi biro. Isang bagyo ang kanilang nakaengkwentro na halos tumapos sa buhay ng tinaguriang nanay ng mga kape sa Americas. Nabasag ang protective glass ng halaman na dahilan para mapasukan ito ng tubig alat. Halos mangiyak ngiyak ang ating bida sa sinapit ng kanyang minamahal kaya dagliang pinaayos ang lalagyan nito sa kapwa pasaherong karpintero. Subalit mahalaga ang dilig! Paano nya ngayon didiligan ang halaman kung mismong sya ay walang mainom dahil natapon ang mga supply nila ng tubig sa dagat at ang iba'y nahaluan ng alak. Dito na ngayon pumasok kung paanong kahit buhay nya ay handa nyang ialay mabuhay lang ang halaman. Uhaw man at nanunuyo ang lalamunan, binabahaginan nya ng tubig ang halamang lumalaban din upang sila'y manatiling magkapiling. Mapapa "sana all" ka na lang.

May pananabotahe, paninira at natural na disaster ang naengkwentro nila sa buong byahe pero wala ni isa mang nagtagumpay. Bagkus ay matagumpay na narating ni de Clieu ang isla ng Martinuque kung saan nya itinanim ang unang kape sa bahaging iyon ng mundo. Pero kung ang yugtong iyon ay maihahalintulad sa pagpapakasal, hindi pa rin dun natapos ang mga pagsubok.

 

Kung makakapagsalita lang yung nag-iisang puno ng kape nung mga panahong iyon, sasabihin nyang napaka over protective ni de Clieu. Itinanim sya sa mismong bakuran ng ginoo at bantay sarado ng mga alipores mapaaraw o gabi. At nung yumabong ang halaman ay sya naman pag-atake ng kalikasan sa pamamagitan ng bagyo at lindol. Sa kabutihang palad, nakaligtas ang unang kape sa Americas at lalo pang dumami hanggang sa di na naawat sa paglaganap sa iba pang bahagi ng mundo. Ang tagumpay na ito ay nang dahil sa dedikasyon at matibay na pananalig ni Gabriele de Clieu.

Hanggang saan natin kayang ipaglaban at alagaan ang ating minamahal? Minsan di natin nakikita ang halaga nya kaya tinetake for granted lang natin, binabalewala tapos magdadrama tayo pag nauntog na ang partner natin at lumayo. Saka maiisip na mahal pala natin kung kailan wala na. Ingatan natin, ipaglaban natin, bigyan natin ng unconditional love. Hindi man katulad ng kape at kung paano ito kumalat sa buong mundo at kung paano ito magsstay forever ang maging success story ng relasyon nyo, at least sinubukan mo at di ka bumitaw.

Sa susunod ay pag-usapan naman natin ang istorya ng kung panung sinwapang ng China ang pagpapakalat ng silk na tinago nila ng libong taon na parang mga magulang ng crush mo na sobra ang istrikto sa dalaga nila na wala naman talaga akong gustong sabihin. Protective lang sila dahil sa mga manyak na tulad mo.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pagbabago

“Ay may kinakasal na tikbalang!”

Habang lulan ako ng aking motor ay ito ang naulinigan ko sa mga batang nag-uumpukan sa tabi ng kalsada. Ambabata pa ay nagpapraktis na ng pagiging “concern na kapitbahay”.

Kinakasal na tikbalang? H*#*& s*&*! 2020 na nagpapaniwala pa tayo sa mga pamahiin? Porke umuulan lang at umaaraw at may bahaghari may kinakasal na agad na tikbalang? Asan ang venue? Bakit hindi invited ang kapitan ng baranggay na bida-bida? Sino ang bride? Interracial ba ito? Mga walang kwentang katanungan ng isa ring patola na katulad ko.

Masaya sa probinsya. Ang mga musmos ang tagapagmana ng mga kaalamang ipinang-uto sa mga magulang nila ng mga lolo’t lola nila. Bawian lang kumbaga. Mga paniniwalang wala naman scientific basis pero wala naman daw mawawala kung paniniwalaan at susundin. Parang mga patakaran ng gobyerno ngayong covid19 period na ang hirap lang din paniwalaan.

Mandatory face shield, motorcycle barrier, delay ng klase etc. ay ilan lamang sa mga mahigpit na ipinatutupad. Pero asan ang kongkreto at matibay na polisiya para palakasin at patatagin ang sektor pangkalusugan? Lumalabas na pinepwersang tumalima na lang ang taong bayan dahil helpless na ang mga inutil na nasa kinauukulan. Para bang sinasabi “So ano kung inutil ako? E nasa posisyon naman ako, e ikaw? Shut up ka na lang at sumunod. Holy *** lang. At habang nagsstruggle ang mga ulirang alagad ng medisina sa pagganap ng katungkulan nila, ay ibababa pa sila na parang yung ex mo na palagi na lang galit sayo dahil lang sumikat at lumubog ang araw. I mean, asan ang pag-angat ng moral dyan? The late Napoleon Bonaparte was very successful sa mga battles dahil champion sya sa puso ng kahit pinakamaliit na unit sa grupo nya. These doctors, nurses et al are all part of the team and they are actually the most elite units in this battle! Putsa natalo pa kayo nung TL ko sa call center sa galing mag-boost ng moral ng tao nya. Shame on you! Pero seriously, buti na lang hiniwalayan mo na yung ex mo.

At ano tong corruption sa Philhealth? I mean hindi na bago yung mga ganito pero tang juice naman, sa gitna ng pandemya? Ok wag na natin i-elaborate yang topic na yan. Marami nang inubo si Mike Enriquez dyan pero konting kahihiyan na lang mga maam/sir, mag-harakiri na lang kayo parang awa nyo na tutal di naman na mababalik sa kaban ng bayan yang mga kinulimbat nyo. Have some moral ascendancy please.

Andami pang rant para sa mga di kapanipaniwalang mga aktibidades ng ating gobyerno ngayon pero araw-araw nyo nyo na yan nakikita sa social media feed nyo so wala nang point para himayin pa yang mga yan. Ang lakas makarebelde ng mga pinaggagawa sating mga hamak na taxpayers pero anung bago kung magreretaliate tayo? I remember nung nasa bangka kami ng mga tropa ko nung sipunin pa ko. Aktong sasalubong kami sa malaking alon at sinabi ng nakatatanda sa grupo na salubungin namin ang alon habang mariin naman akong tumutol. Pero hindi ako tumalon sa bangka, sama-sama kaming tumaob at tinulungan namin ang isa’t isa na makarating sa pampang na safe. Kase nga “we’re all in this together”. Sure natetest ang creativity mo sa pagpost ng mga memes o sarcastic posts o pagpopost ng mga link ng rappler or ABS at nagiging famous ka and all dahil sa mga anti-admin or anti-government posts mo pero bukod sa nailabas mo yung hinaing mo, may nagbago ba? Did anything change?

Kung change lang din ang pag-uusapan ang dami naman talaga nagbago, hindi nga lang kaaya-aya yung karamihan. Alam ko if tatanungin ka kung anong pagbabago ang gusto mo siyempre isasagot mo e sana hind na gago ang mga nasa gobyerno natin or sana hindi na pang-gago ang gobyerrno natin or sana maging progresibo tayo or sana bumyahe na si Cynthia Villar sa Proxima Centauri B etc.. Pero ako sa totoo lang, ang pagbabago lang na gusto ko, yung maging considerate tayo sa lahat ng aspeto na kinapapalooban ng pagiging Pilipino natin. Hindi ko kinahihiyang sabihin na “damay-damay na” pero hindi rin ako fan ng “matira matibay” na mindset. Gabayan natin ang isa’t isa, wala dapat masawi sa ating hilera. Hndi mo kelangan ng physical contact para hawakan ang kamay ng bayan mong papalubog. Yung simpleng tanggapin mo lang ang sitwasyon na wala nang iba pang side comment (na di tulad ng mga online buyer mo andami sinabi e hindi naman bumili) then imbes na mangarap ka na makaalis sa bansang ito o pangarapin na maging habitable ulet ang Pilipinas (Joke aside kase habitable naman ang Pilipinas except maging Camella na ang buong bansa), mangarap tayo na maging progresibo ang bayan natin na lahat tayo ay buong pusong nag-ambag sa kahit maliit na paraan.

In denial pa rin kase tayo sa sitwasyon natin dahil lagi nating kino-compare sa ibang bansa yung bayan natin. Sa stages of change nasa precontemplation pa lang tayo. Para tayo yung girlfriend na palagi na lang hinahambing bf nila sa mga kpop idol “E hindi nga ako yun e! Hindi mo ba ko pwedeng mahalin at pahalagahan bilang ako?!!” Kung makakapagsalita lang ang ating lupang tinubuan ganyan din ang sasabihin nya sa atin. Sa ngayon bigyan muna natin ng unconditional love yung bayan natin, hindi man sa henerasyon natin mangyari pero sa sunod na salinlahi baka maenjoy na rin nila ang Pilipinas na pinangarap natin na kung saan competitive ang gobyerno.